กล้ามเนื้อสลาย (Rhabdomyolysis) คืออะไร?
กล้ามเนื้อสลาย (Rhabdomyolysis) คือ ภาวะที่กล้ามเนื้อโครงร่าง (skeletal muscle) ถูกทำลายลงอย่างรุนแรง ทำให้เนื้อเยื่อกล้ามเนื้อแตกตัว ส่งผลให้สารภายในเซลล์กล้ามเนื้อ เช่น Myoglobin , CPKหรือ CK (Creatine Phosphokinase) ,โพแทสเซียม (Potassium) เเละฟอสเฟต (Phosphate)ไหลเข้าสู่กระแสเลือด
ผลกระทบต่อร่างกาย
ไมโอโกลบิน(Myoglobin)ที่ออกมาจากกล้ามเนื้อสามารถไปอุดตันท่อหน่วยไต ทำให้เกิด
- ไตวายเฉียบพลัน
- เกิด หัวใจเต้นผิดจังหวะ ได้จากภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง
- ภาวะ เลือดเป็นกรด (metabolic acidosis)
- อาการของกล้ามเนื้อสลาย
- ปวดกล้ามเนื้อ อ่อนแรง กล้ามเนื้อบวม
- ปัสสาวะมีสีเข้มคล้ายน้ำโค้ก (จาก myoglobin)
- ปัสสาวะน้อย หรือไม่ออกเลย
- อ่อนเพลีย คลื่นไส้ สับสน หายใจเร็ว
สาเหตุที่พบบ่อย
- การบาดเจ็บรุนแรง เช่น อุบัติเหตุ รถชน กล้ามเนื้อถูกกดทับนาน
- ออกกำลังกายหนักเกินไป โดยเฉพาะในผู้ที่ไม่เคยออกกำลังกายมาก่อน หรือ นักวิ่งที่เพิ่มความเข้มข้นในการฝึกซ้อมอย่างกะทันหัน การออกกำลังกายหรือใช้แรงอย่างหักโหม เช่น วิ่งมาราธอน การแข่งกีฬาในระดับความหนักและนานกว่าที่เคยฝึกซ้อมมากๆ การขาดน้ำ
- ได้รับยาหรือสารพิษ เช่น ยากลุ่ม statin, แอลกอฮอล์, สารเสพติด
- ติดเชื้อรุนแรง
- ไข้สูงมาก หรือ ภาวะร่างกายขาดน้ำ

การรักษา
- ให้น้ำเกลือทางเส้นเลือด (IV fluids) ปริมาณมาก เพื่อป้องกันไตวาย
- ตรวจและแก้ไขความผิดปกติของเกลือแร่
- รักษาสาเหตุพื้นฐาน เช่น หยุดยาที่เป็นต้นเหตุ หยุดการออกแรง
- ในบางกรณี อาจต้องล้างไต
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
- CPK(CK): ค่าจะสูงมากผิดปกติ
- Myoglobin ในเลือดหรือปัสสาวะ
- Creatinine, BUN ,e-GFR :ตรวจการทำงานของไต
- ALT, AST เอนไซม์ในกล้ามเนื้อ
- Urinalysis: ตรวจปัสสาวะเพื่อดู myoglobin