โปรไบโอติกส์ (Probiotics) เป็นจุลินทรีย์ขนาดเล็ก ที่ช่วยปรับสมดุลสุขภาพ และชะลอวัยได้เป็นอย่างดี นอกจากการดูแลตัวเองเรื่องโภชนาการแล้ว เพื่อให้การชะลอวัยเกิดประสิทธิภาพสูงสุด ควรหมั่นตรวจวินิจฉัยสุขภาพ ร่วมกับการวิเคราะห์การดำเนินชีวิตประจำวัน เพื่อสุขภาพ และคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุด
โปรไบโอติก (probiotics) คืออะไร?
โปรไบโอติกส์ (Probiotics) เป็น จุลินทรีย์ ขนาดเล็ก จัดอยู่ในกลุ่ม จุลินทรีย์ ชนิดดี ที่อาศัยอยู่ในร่างกายของมนุษย์ มีส่วนช่วยในการดูแล ระบบทางเดินอาหารให้เป็นปกติ ช่วยย่อย และสังเคราะห์วิตามินที่จำเป็นต่อร่างกาย รวมถึงคอยป้องกันร่างกายจากจุลินทรีย์ชนิดก่อโรค ปรับสมดุลระบบภูมิคุ้มกัน เสริมสร้างสุขภาพให้แข็งแรง
![โปรไบโอติกส์ - Probiotics](https://tlc-medlab.com/wp-content/uploads/probiotics.jpg)
ประโยชน์ของ โปรไบโอติกส์ ที่มีต่อร่างกาย
- ช่วยรักษาสมดุลในระบบย่อยอาหาร ช่วยรักษาสมดุลจุลินทรีย์ในร่างกายที่เสียไป
- กระตุ้นการย่อยอาหารด้วยการสร้างเอนไซม์หลายชนิด
- สร้างสารป้องกันไม่ให้เชื้อก่อโรคจับที่ผิวเยื่อบุลำไส้ โดยการสร้างเกราะป้องกันบริเวณเยื่อบุลำไส้
- ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อฉวยโอกาสในร่างกาย
- มีประโยชน์ต่อระบบทางเดินอาหาร ป้องกัน และบรรเทาอาการลำไส้แปรปรวน ท้องร่วง ท้องผูก เป็นต้น
- ปรับสมดุลภูมิคุ้มกันของร่างกาย
- ลดการอักเสบ และติดเชื้อ เช่น ในระบบทางเดินปัสสาวะ และช่องคลอด
มี จุลินทรีย์ ใดบ้างที่จัดอยู่ในกลุ่ม โปรไบโอติกส์ ?
โปรไบโอติกส์ หรือ จุลินทรีย์ ทีมีชีวิต มีหลายร้อยสายพันธุ์ทั้งแบคทีเรีย และ ยีสต์
ชนิดของ Probiotics ที่ใช้ในทางการแพทย์ ได้แก่
- Lactobacillus spp. – L. reuteri, L. Casei, L. Acidophilus, L. Bulgaricus, L.brevis, L. Rhamnosus: เป็นแบคทีเรียที่เกาะติดลำไส้
- Saccharomyces boulardii :เชื้อยีสต์
- Enterogermina – Bacillus clausii, Bacillus subtilis
- Bifidobacterium spp.: เป็นแบคทีเรียที่ทนต่อกรดในกระเพาะอาหาร สามารถอยู่ในลำไส้ได้นาน เช่น B.Bifidum,B. Longum, B. Breve, B.infantis
- Streptococcus thermophilus
Lactobacillus
ชนิดของแบคทีเรียแลคโตบาซิลลัส
- L.acidophilus : ช่วยลดอาการผื่นแพ้และผิวหนังอักเสบในเด็กทารก พบในโยเกิร์ต นม และมิโซะ
- L. reuteri : ช่วยลดอาการไขข้ออักเสบ ลดอาการภูมิแพ้และโรคทางเดินหายใจ ลดอาการผื่นแพ้ในเด็กเล็ก และป้องกันฟันผุ พบในผักดอง กิมจิ
- L. rhamnosus GG : รักษาโรคท้องเสียที่เกิดจากการติดเชื้อ โรคท้องเสียเฉียบพลันในเด็ก พบในนมเปรี้ยว และโยเกิร์ต
- L. casei : ช่วยลดความวิตกกังวล และภาวะซึมเศร้า สามารถพบได้ใน นม โยเกิร์ต และนมเปรี้ยว
![L._rhamnosus_GG](https://tlc-medlab.com/wp-content/uploads/L._rhamnosus_GG.png)
ประโยชน์ของ Lactobacillus
ในปัจจุบันพบว่า มีการนำ Lactobacillus มาทำเป็นยาหรืออาหารเสริมเพื่อป้องกันโรคท้องเสียจากการเดินทาง (Traveler diarrhea) และนำมาใช้คู่กับยาฆ่าเชื้อหลังจากที่มีการติดเชื้อท้องเสียแล้วอีกด้วย เช่น
- ช่วยในคนที่มีปัญหาลำไส้แปรปรวนแบบท้องผูก โรคโคลิก ในเด็กเล็ก การสำรอกนม และช่วยทำให้คนที่ผ่าตัดลำไส้ฟื้นตัวเร็วขึ้น
- ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันผ่านระบบ Immunoglobulin ไปต่อสู้กับเชื้อหรือสารต่างๆที่ก่อโรคทางผิวหนัง เช่น แผลพุพอง แผลเปื่อย สิว รวมถึงผื่นแพ้ผิวหนัง ( Allergic dermatitis ) และสามารถใช้ได้ตั้งแต่คุณแม่ตั้งครรภ์ ไปจนถึงทารกแรกเกิดที่มีปัญหาดังกล่าว
- ช่วยแก้การตกขาวบ่อยๆในผู้หญิง จากทั้งเชื้อราและเชื้อแบคทีเรีย ช่วยให้มีจุลินทรีย์ดีในช่องคลอดเพิ่มมากขึ้น เเละช่วยป้องกันการติดเชื้อในช่องคลอดซ้ำได้
Bifidobacterium
ปกติแล้ว ไบฟิโดแบคทีเรียม จะอาศัยอยู่ในช่องปากลําไส้และช่องคลอด โปรไบโอติก ชนิดนี้สามารถพบได้ในโยเกิร์ต มิโซะ ผักดอง กิมจิ ไวน์บางชนิด กะหล่ำปลีดอง นอกจากนี้ยังมีจําหน่ายในรูปแบบผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร แม้ว่า จะไม่มีรายงานถึงปริมาณที่แนะนํา แต่หลาย การศีกษาพบว่าโปรไบโอติก ชนิดนี้ได้ผลดีเมื่อรับประทานในปริมาณหนึ่งพันล้านหน่วยโคโลนีต่อวัน
- มีประโยชน์ในการช่วยย่อยอาหาร ช่วย ผลิตกรดไขมันสายสั้น (short-chain fatty acids)
- ช่วยลดการอักเสบ
- จากงานวิจัย มีแนวโน้มว่า B. bifidum จะเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการรักษาอาการผิดปกติของทางเดินอาหาร เช่น ท้องเสียจากการท่องเที่ยว
- รักษาอาการลําไส้แปรปรวน (irritable bowel syndrome) และอาการลําไส้ใหญ่อักเสบเป็นแผล (ulcerative colitis)
![Bifidobacterium](https://tlc-medlab.com/wp-content/uploads/Bifidobacterium.png)
Saccharomyces (S. boulardii)
เป็นยีสต์ชนิดหนึ่งที่ใช้ในการรักษาสมดุล ในทางเดินอาหารมานานเกือบ 30 ปี ในปัจจุบัน ใช้ในการ รักษาและป้องกันอาการท้องเสียหลายแบบ ได้แก่
- ท้องเสียในเด็กและทารก
- ท้องเสียในผู้ป่วยที่ให้อาหารทางสายยาง
- ท้องเสียจากการท่องเที่ยว
- ท้องเสียที่เกี่ยวกับการใช้ยาปฏิชีวนะ
- ท้องเสียที่มีสาเหตุจากเชื้อ Clostridium difficile
โปรไบโอติกส์ ชนิดนี้สามารถพบได้ใน เครื่องดื่มประเภทชาหมัก และมีจำ หน่ายในรูปแบบผลติภณัฑ์เสริมอาหาร
![Saccharomyces](https://tlc-medlab.com/wp-content/uploads/Saccharomyces-3d.png)
Steptococcus thermophilus
- มีบทบาทสำคัญในกระบวนการหมักโยเกิร์ต
- ช่วยย่อยน้ำตาลแลคโตส
- ลดอาการท้องอืด
- ลดการท้องเสียหลังทานนมในผู้แพ้น้ำตาลแลคโตส
![streptococcus thermophilus 3d](https://tlc-medlab.com/wp-content/uploads/streptococcus-thermophilus-3d.png)
ทำไมควรตรวจ จุลินทรีย์ ก่อนเสริม โปรไบโอติกส์
แต่ละคนมีความต้องการ โปรไบโอติกส์ แต่ละชนิดที่แตกต่างกัน ทั้งพฤติกรรมการใช้ชีวิต และพันธุกรรม การกิน โปรไบโอติกส์ รวมๆ แล้วหวังว่าจะช่วยรักษาโรคหรืออาการที่เป็นอยู่จึงเป็นเรื่องยาก การตรวจจุลินทรีย์ Gut Microbiome DNA Test จึงเป็นการตรวจเพื่อดูว่าร่างกายของเรากำลังขาด โปรไบโอติกส์ สายพันธุ์ชนิดใด เพื่อที่จะได้เสริม โปรไบโอติกส์ ในสายพันธุ์ และสัดส่วนที่เหมาะสมกับร่างกายของเรามากที่สุด
การตรวจ Gut microbiome สามารถตรวจได้ดังนี้
- Allergy and skin panel
- Gut Toxin panel
- Obesity and Metabolic
References
De Vrese M1, Schrezenmeir J. Probiotics, prebiotics, and synbiotics.[Online]. Available from : ncbi.nlm.nih.gov
- Maria Kechagia, Dimitrios Basoulis, Stavroula Konstantopoulou, et all. Health Benefits of Probiotics: A Review. [Online]. Available from : ncbi.nlm.nih.gov
- Paulina Markowiak and Katarzyna Slizewska. Effects of Probiotics, Prebiotics, and Synbiotics on Human Health. [Online]. Available from : ncbi.nlm.nih.gov
- Justin L Carlson, Jennifer M Erickson, Beate B Lloyd, and Joanne L Slavin. Health Effects and Sources of Prebiotic Dietary Fiber. [Online]. Available from : ncbi.nlm.nih.gov