ค่า Total Bilirubin และ Direct Bilirubin ที่สูงอาจบ่งบอกถึงปัญหาเกี่ยวกับตับหรือท่อน้ำดี หรือการสลายตัวของเม็ดเลือดแดงที่เพิ่มขึ้น
บิลลิรูบิน (Bilirubin) คืออะไร
บิลลิรูบิน (Bilirubin) คือสารสีเหลืองที่ร่างกายสร้างขึ้นเมื่อเม็ดเลือดแดงเก่าถูกทำลาย สารนี้จะถูกส่งผ่านตับและถูกขับออกทางน้ำดี (ของเหลวช่วยย่อยอาหาร) หรือปัสสาวะ เมื่อเข้ารับการตรวจเลือด จะตรวจทั้งค่า Total Bilirubin และ Direct Bilirubin หรือเรียกว่า “conjugated” bilirubin
ผลการตรวจเลือดสูงกว่าปกติ ค่านี้บ่งชี้อะไร?
- Total Bilirubin คือผลรวมของ bilirubin ทั้งชนิด indirect (unconjugated) และ direct (conjugated) ในเลือด
- Direct Bilirubin คือส่วนของ bilirubin ที่ตับได้จัดการแล้ว และพร้อมที่จะถูกขับออก
สาเหตุที่ทำให้ค่า Bilirubin สูง?
ภาวะบิลลิรูบินสูง หรือเรียกว่า hyperbilirubinemia อาจเป็นสัญญาณของหลายสิ่งแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับว่าค่าใดสูงขึ้น
- Total Bilirubin สูง : อาจเกิดจากปัญหาก่อน ระหว่าง หรือหลังการเป็นโรคตับ สาเหตุที่พบบ่อย:
- ฮีโมไลซีส(Hemolysis) : การสลายตัวของเม็ดเลือดแดงเร็วกว่าปกติ
- โรคตับ (เช่น ตับอักเสบ หรือตับแข็ง)
- การอุดตันของท่อน้ำดี เช่น จากนิ่วในถุงน้ำดี
- Direct Bilirubin สูง หมายความว่าตับกำลังกำจัด bilirubin แต่มีปัญหาในการนำออกจากร่างกาย สาเหตุที่พบบ่อย:
- การอุดตันของท่อน้ำดี :นิ่วในถุงน้ำดี, เนื้องอก, หรือพังผืด
- โรคตับ :ตับอักเสบ, ตับแข็ง, หรือตับได้รับบาดเจ็บ
- ภาวะทางพันธุกรรมบางอย่างที่ส่งผลต่อการขนส่งบิลลิรูบิน( bilirubin)
อาการทั่วไปที่พบได้จากค่าที่สูงผิดปกติ:
- ผิวหนังและดวงตาเป็นสีเหลือง (ดีซ่าน)
- ปัสสาวะสีเข้ม
- อุจจาระสีซีด
- อ่อนเพลียหรือปวดท้อง (ในบางกรณี)
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
- Liver function
หมายเหตุ: ไม่ต้องงดอาหารและเครื่องดื่ม
แหล่งอ้างอิง
- American Association for Clinical Chemistry. (2022). Bilirubin. [ labtestsonline.org ]
- MedlinePlus. (2023). Bilirubin blood test. U.S. National Library of Medicine. [ medlineplus.gov ]
- Schwartz, H. P., & Haberman, J. J. (2022). Hyperbilirubinemia. In StatPearls.StatPearls Publishing. [ ncbi.nlm.nih.gov ]
