โกลบูลิน (Globulin) คือกลุ่มโปรตีนที่พบในเลือด ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการทำงานของตับ การแข็งตัวของเลือด และที่สำคัญที่สุดคือการสนับสนุนระบบภูมิคุ้มกัน
โกลบูลิน แบ่งออกเป็นสี่ประเภทหลัก ได้แก่
- อัลฟ่า-1 โกลบูลิน (alpha-1 globulin)
- อัลฟ่า-2 โกลบูลิน (alpha-2 globulin)
- เบต้า –โกลบูลิน (beta-globulin)
- แกมม่า-โกลบูลิน (Gamma-globulin) : อิมมูโนโกลบูลิน หรือ แอนติบอดี
โกลบูลิน (Globulin) แต่ละชนิดมีหน้าที่แตกต่างกันไป ตั้งแต่การขนส่งฮอร์โมนและวิตามิน ไปจนถึงการต่อสู้กับการติดเชื้อ
ภาวะ โกลบูลิน สูงเกิน (Hyperglobulinemia) คืออะไร?
ภาวะระดับโกลบูลินในเลือดสูงกว่าปกติ ซึ่งหมายถึงการที่ร่างกายผลิตโปรตีนมากเกินไป โดยส่วนใหญ่คืออิมมูโนโกลบูลิน (แอนติบอดี)
สาเหตุ:
- การติดเชื้อเรื้อรัง เช่น วัณโรค หรือไวรัสตับอักเสบ
- ภาวะอักเสบเรื้อรัง เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ โรคลูปัส
- มะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งไขกระดูกชนิดมัลติเพิลมัยอิโลมา มะเร็งต่อมน้ำเหลือง
- โรคตับ (ตับแข็ง ตับอักเสบเรื้อรัง)
- ภาวะแพ้ภูมิตัวเอง
อาการ:
- อ่อนเพลีย
- น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
- เหงื่อออกตอนกลางคืน
- อาการบวม (หากเกิดจากการอักเสบหรือโรคตับ)
ภาวะ โกลบูลินสูง เกินอาจไม่ก่อให้เกิดอาการโดยตรง แต่โรคที่เป็นสาเหตุ การติดเชื้อ การอักเสบ มะเร็ง ฯลฯ มักจะมีอาการ การวินิจฉัยทำได้โดยการตรวจเลือด (เช่น การตรวจโปรตีนในซีรั่มด้วยวิธีอิเล็กโตรโฟรีซิส เพื่อวัดและจำแนกประเภทของโกลบูลิน การรักษามุ่งเน้นไปที่การจัดการสาเหตุที่แท้จริง
ภาวะ โกลบูลิน ต่ำเกิน (Hypoglobulinemia) คืออะไร?
ภาวะโกลบูลินต่ำเกินเป็นภาวะที่ระดับโกลบูลินในเลือดต่ำกว่าปกติ หมายถึงร่างกายผลิตโปรตีนชนิดอิมมูโนโกลบูลินไม่เพียงพอ โดยเฉพาะแอนติบอดี ซึ่งอาจทำให้บุคคลนั้นมีแนวโน้มที่จะติดเชื้อได้ง่ายขึ้น
สาเหตุ:
- ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องแต่กำเนิด กรรมพันธุ์ เช่น ภาวะแกมม่าโกลบูลินในเลือดต่ำ
- โรคไตที่ทำให้สูญเสียโปรตีน (กลุ่มอาการไตอักเสบ)
- โรคตับ (ตับแข็งรุนแรง)
- ผลข้างเคียงจากยาบางชนิดหรือการรักษามะเร็ง
อาการ:
- การติดเชื้อทางเดินหายใจหรือไซนัสซ้ำๆ
- ท้องร่วงเรื้อรัง (หากภูมิคุ้มกันในลำไส้ได้รับผลกระทบ)
- แผลหายช้า
อาการมักเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อบ่อยครั้งหรือรุนแรง การตรวจเลือดจะวัดระดับโกลบูลินรวม(Total globulin)และอิมมูโนโกลบูลิน (Immunoglobulin) การรักษาอาจเกี่ยวข้องกับการรักษาการติดเชื้ออย่างรวดเร็ว การบำบัดด้วยการให้อิมมูโนโกลบูลินทดแทน หรือการแก้ไขสาเหตุที่แท้จริง
เมื่อไหร่ควรปรึกษาแพทย์?
หากผลการตรวจเลือดพบว่าระดับโกลบูลินผิดปกติ หรือหากคุณกำลังประสบกับการติดเชื้อที่ไม่ทราบสาเหตุ อ่อนเพลีย หรืออาการอื่นๆ สิ่งสำคัญคือต้องปรึกษาเเพทย์เพื่อรับการประเมินเพิ่มเติม
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ตรวจเลือด
- Serum protein electrophoresis (Alpha, Beta ,Gamma)
- Total protein
- Albumim
- Globulin
- A/G ratio
- Immunoglobulin panel (IgG, IgA ,IgM)
- Liver function
- Kidney function
หมายเหตุ : ไม่ต้องงดอาหารและเครื่องดื่ม ก่อนเจาะเลือดตรวจ
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- Jain, R., & Salgia, R. (2014). The spectrum of hyperglobulinemia: Causes and clinical significance. Cleveland Clinic Journal of Medicine, 81(8), 535-544. [ ccjm.org ]
- Chapel, H., Lucas, M., Lee, M., & Bjorkander, J. (2008). Common variable immunodeficiency disorders: division into distinct clinical phenotypes. Blood, 112(2), 277-286. [[ ashpublications.org ]]
