สาเหตุเกิดจากอะไร? ใครบ้างที่มีความเสี่ยง?
ไต (kidney) เป็นอวัยวะหนึ่งที่สำคัญมากกับร่างกาย มีรูปร่างคล้ายถั่ว อยู่บริเวณใต้ชายโครงข้างหลังทั้ง 2 ข้าง ทำหน้าที่ ดังนี้
- ขับถ่ายของเสียออกจากร่างกาย
- ขับถ่ายของเสียออกจากร่างกาย
- สร้างฮอร์โมนที่ใช้สร้างเม็ดเลือดเเดงเเละวิตามินดี (Vitamin D)
- กำจัดสารพิษเเละยาที่ได้รับออกจากร่างกาย
ดังนั้น การดูแล ไต จึงเป็นสิ่งจำเป็นที่เราทุกคนต้องให้ความสำคัญ เพื่อให้ไตยังทำงานได้ดี หากไตเกิดความเสียหาย หรือไม่สามารถทำงานได้ปกติ ย่อมส่งผลกระทบต่างๆในร่างกายทำให้เกิดอาการป่วย โดยโรคไตที่มักพบบ่อย ได้แก่ ไตวาย ไตอักเสบ กรวยไตอักเสบ และ นิ่วในไต
โรคไต คือ โรคอะไร ?
โรคไต (Kidney disease) คือ ภาวะที่ไตทำงานน้อยลง หรือ การทำงานผิดปกติของไต เนื่องจากหน้าที่หลักของไต ทำหน้าที่กำจัดของเสีย และสารพิษต่างๆออกจากร่างกาย รวมถึง หลั่งสารฮอร์โมน ควบคุมน้ำ และแร่ธาตุในร่างกาย ดังนั้น หากไตไม่สามารถทำหน้าที่ได้ หรือผิดปกติ ส่งผลให้เป็นโรคไต ภาวะไตเสื่อม จนทำให้กระทบต่อระบบต่างๆในร่างกายต่อไต (Kidney)
โรคไตเริ้อรัง คือ ภาวะที่ไตทำงานได้ลดลง โดยดูจากอัตราการกรองของไตที่ผิดปกติ หรือ ไตมีภาวะผิดปกติ มากกว่าสามเดือนขึ้นไป
สาเหตุของโรค ไตวาย
- การสูญเสียเลือดหรือน้ำในร่างกายมากเกินไป
- โรคเบาหวาน, โรคเก๊าท์
- ความดันโลหิตสูง
- อาการแพ้อย่างรุนแรง
- ผลข้างเคียงจากการใช้ยา
- ได้รับสารพิษ
โรคไตมีกี่ระยะ ?
โรคไตเเบ่งออกเป็น 5 ระยะ
- โรคไตระยะที่ 1 : ค่าคัดการกรองของไต (GFR)>90
- โรคไตระยะที่ 2 : เรียกว่า ระยะเริ่มประเมิน และชะลอการเสื่อมของโรคไตเรื้อรัง ค่าการกรองของไต (GFR) 60-90
- โรคไตระยะที่ 3 : ไตต้องเพิ่มการดูแลเนื่องจากมีภาวะแทรกซ้อนของไต ค่าการกรองของไต (GFR) 3a 45-59 อัตราการกรองของไตลดลงปานกลาง / 3b 30-44 อัตราการกรองของไตลดลงปานกลาง
- โรคไตระยะที่ 4 : ระยะที่ควรเริ่มมีการวางแผนบำบัดไต เนื่องจากไตเข้าภาวะทำงานน้อยลงค่าการกรองของไต (GFR) <30
- โรคไตระยะสุดท้าย : การเริ่มบำบัดทดแทนไต คือ ภาวะสุขภาพไตเข้าสู่วิกฤต ซึ่งไตสามารถทำงานได้เพียง <15
โรคไตอาการ อาการไตเสื่อม เป็นอย่างไร ?
- อ่อนเพลีย เหนื่อยง่ายสะอึก ซึม
- คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร รสชาติอาหารแปลกไป
- ผิวแห้ง ระคายเคืองผิว คัน
- มีอาการบวมน้ำ ตัวบวม มักเริ่มที่ เท้า และรอบดวงตาก่อน
- ปัสสาวะผิดปกติ อาจมากหรือน้อยต่างกัน มักจะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน
- เป็นตะคริวบ่อยๆ
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับ โรคไต
- อาหารที่มีโซเดียมมาก เช่น ผงชูรส ผงปรุงรส ซอสต่าง ๆ อาหารหมักดอง เช่น ไข่เค็ม ปลาเค็ม ปลาร้า ผักกาดดอง เนื้อสัตว์ปรุงรสหรือแปรรูป เช่น ไส้กรอก กุนเชียง แฮม หมูหยอง และอาหารเติมเกลือ เช่น บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ข้าวต้ม/โจ๊กซอง
- อาหารที่มีคลอเลสเตอรอล หรือไขมันอิ่มตัวสูง เช่น ไข่แดง ไข่ปลา ปลาหมึก หอยนางรม ขาหมู รวมทั้งอาหารที่มีส่วนผสมของเนย และครีม เช่น เค้ก พิซซ่า และผลิตภัณฑ์ขนมอบ
- ลดการกินเนื้อสัตว์ลงโดยเฉพาะเนื้อสัตว์ติดมัน เช่น คอหมูย่าง เอ็นหมู เอ็นวัว ข้อไก่
- อาหารที่มีฟอสฟอรัสสูง เช่น ผลิตภัณฑ์จากนม เครื่องในสัตว์ เมล็ดถั่ว กุ้งแห้ง
- สำหรับผู้ป่วยที่มีโพแทสเซียมในเลือดสูง ควรหลีกเลี่ยงการบริโภคผัก ผลไม้ที่มีโพแทสเซียมสูง เช่น หัวปลี แครอท หน่อไม้ฝรั่ง ผักโขม ผักคะน้า กล้วย ฝรั่ง ลูกพรุน น้ำมะพร้าว เป็นต้น
เรามี 5 เมนูอาหาร ห่างไกล โรคไต มาแนะนำให้แล้ว <<คลิกที่นี้ เพื่อดูรายละเอียด>>
อาหารที่ควรรับประทานสำหรับผู้ป่วย โรคไต หรือ ผู้ที่มีอาการ โรคไต กำเริบ
- ผู้ที่เป็นโรคไตควรบริโภคอาหารให้ครบ 3 มื้อ สำคัญควรครบ 5 หมู่ ได้แก่ โปรตีนในปริมาณที่เหมาะสมกับระยะการทำงานของไต, คาร์โบไฮเดรต เกลือแร่/แร่ธาตุ และไขมัน ซึ่งหมวดหมู่แนะนำให้รับประทานในปริมาณที่พอดี เหมาะสมกับคนที่เป็นโรคไต
- คาร์โบไฮเดรต เป็นหมวดหมู่ที่ผู้ที่เป็นโรคไตควรรับประทาน สำหรับผู้ที่โรคไตวายเรื้องรังระยะสุดท้ายต้องจำกัดโปรตีนจำนวนมาก แนะนำให้เลือกแป้งปลอดโปรตีน เช่น วุ้นเส้น เป็นต้น แต่ควรรับประทานในปริมาณที่เหมาะสม
- ข้อแนะนำสำหรับการรับประทานโซเดียม สำหรับผู้ที่ป่วยเป็นโรคไตทุกระยะ ควรจำกัดปริมาณการทานอย่างเคร่งครัด ไม่ควรรับประทานโซเดียมเกิน 2-3 กรัม/วัน ควรลดปริมาณการปรุงซอสต่างๆ แต่ไม่ควรรับประทานเครื่องปรุงประเภท Low sodium เนื่องจากจะได้รับแร่ธาตุอื่นที่เป็นภาระต่อไตในการขับออกมาแทน เช่น โพแทสเซียม เป็นต้น
อยากรู้เรื่อง การกินอาหารอย่างไร เมื่อไหร่เป็นโรคไต แบบละเอียด <<คลิกที่นี้เพื่ออ่าน >>
การดูแลสุขภาพ ไต
- ดื่มน้ำให้เพียงพอต่อร่างกาย
- รับประทานอาหารและใช้อาหารเสริมอย่างเหมาะสม
- ป้องกันการกระทบกระแทกบริเวณสีข้าง
- ตรวจสุขภาพเป็นประจำ
- งดบุหรี่ เครื่องดื่มที่มีส่วนประกอบของแอลกอฮอล์
- ใช้ยาอย่างระมัดระวัง
อยากตรวจเช็ค ไต ตัวเองว่า ดีแค่ไหน <<คลิกที่นี้เพื่อดูรายละเอียด >>