Probiotic มีบทบาทในการย่อยและหมักสารอาหารบางชนิด เช่น แลคโตส ใยอาหาร และโพลีแซ็กคาไรด์ที่ร่างกายย่อย
การขาดเเบคทีเรียดี (Probiotics) ในลำไส้ เกี่ยวข้องกับการเกิดภูมิแพ้อาหารแฝง (Food Intolerance) อย่างไร?
การขาด probiotic (จุลินทรีย์ดีในลำไส้) มีความเกี่ยวข้องกับ food intolerance (ภูมิแพ้อาหารแฝง) ในหลากหลายแง่มุมที่เราทุกคนต้องรู้จัก
1. ความสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ (Gut Microbiota Balance)
จุลินทรีย์ในลำไส้มีบทบาทสำคัญต่อการย่อยอาหาร หากร่างกายขาดสมดุลของจุลินทรีย์เหล่านี้ กระบวนการย่อยอาหารบางชนิดอาจไม่สมบูรณ์ ส่งผลให้เกิดอาการท้องอืด มีแก๊ส หรือไม่สบายท้องหลังรับประทานอาหารบางประเภท อาการเหล่านี้มักคล้ายกับภาวะ food intolerance
2. เอนไซม์ย่อยอาหารและการสร้างกรดไขมันสายสั้น (SCFAs)
Probiotic ช่วยผลิตเอนไซม์และกรดไขมันสายสั้น (เช่น butyrate, acetate, propionate) ที่มีบทบาทในการดูแลเยื่อบุลำไส้
เพราะการขาด probiotic ทำให้การผลิตเอนไซม์บางชนิดลดลง ซึ่งทำให้อาหารบางประเภทไม่ถูกย่อยอย่างสมบูรณ์ ทำให้เกิด malabsorption และ food intolerance
3.การซึมผ่านของลำไส้ (Intestinal Permeability)
โปรไบโอติกช่วยเสริมความแข็งแรงของ tight junctions ในผนังลำไส้ หากขาดอาจเกิดภาวะ “leaky gut หรือผนังลำไส้รั่ว“ ทำให้สารบางชนิดที่ปกติไม่ควรเข้าสู่กระแสเลือดสามารถผ่านเข้าไปได้ ส่งผลทำให้ร่างกายตอบสนองผิดปกติเมื่อเจออาหารบางชนิด และเกิดอาการ food intolerance ได้
4. การควบคุมระบบภูมิคุ้มกัน (Immune Regulation)
Probiotic มีส่วนช่วยปรับสมดุลระหว่าง Th1 / Th2 / Treg cells ทำให้ร่างกายตอบสนองต่ออาหารอย่างเหมาะสม
เมื่อขาด จะให้ระบบภูมิคุ้มกันอาจไวเกินไปต่อสารอาหารบางชนิด (แม้ไม่ใช่การแพ้แบบ IgE) ทำให้เกิดอาการ food intolerance เช่นเดียวกัน
ตัวอย่างที่ชัดเจน
Lactose intolerance: การย่อยแลคโตสขึ้นกับเอนไซม์ lactase และจุลินทรีย์ในลำไส้ ถ้าขาด probiotic ที่ช่วยหมักแลคโตส มีอาการท้องเสีย ท้องอืดชัดเจน
FODMAP intolerance: คนที่มีจุลินทรีย์ไม่สมดุลจะไม่สามารถหมัก FODMAPs ได้ดี → ท้องอืด ปวดท้อง
สรุป
การขาด probiotic ไม่ใช่สาเหตุเดียว แต่เป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดหรือทำให้อาการ food intolerance รุนแรงขึ้น เพราะส่งผลทั้งต่อการย่อย การดูดซึม การซึมผ่านของลำไส้ และระบบภูมิคุ้มกัน
แหล่งอ้างอิง
Berni Canani R, et al. (2012). Probiotics and food allergy: Review of the literature and proposal for a research agenda. Nutrients. 4(9):129-147.
Chung H, Kasper DL. (2010). Microbiota-stimulated immune mechanisms to maintain gut homeostasis. Current Opinion in Immunology. 22(4):455–460.
Sandhu KV, et al. (2017). Feeding the microbiota-gut-brain axis: diet, microbiome, and neuropsychiatry. Translational Research. 179:223–244.
Wang Y, Kasper LH. (2014). The role of microbiome in central nervous system disorders. Brain, Behavior, and Immunity. 38:1–12.
