Small dense LDL ยิ่งรู้เร็ว ยิ่งเสี่ยงน้อย นำมาช่วยประเมินความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจเเละหลอดเลือด
LDL-C คือ Lipoprotein หรือไขมันตัวที่ไม่ดีเเละมีโอกาสทำให้เกิดการอุดตันในเส้นเลือด ดังนั้นเมื่อ LDL-C มีค่าสูงเกินปกติ เเละร่างกายไม่สามารถกำจัดได้ด้วยวิธีปกติ เเละ / หรือเมื่อถูกเปลี่ยนรูปร่างเเละขนาดจากการทำปฏิกิริยาจาก สารอนุมูลอิสระ (Free radical) ส่งผลทำให้ LDL-C มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่าง ขนาด เเละ ความหนาเเน่น ออกเป็น 7 ชนิด มีตั้งเเต่ขนาดใหญ่ (Large) ไปจนถึงขนาดเล็กมาก (small dense) โดยชนิดที่ขนาดเล็กมากจะมีความอันตราย และส่งผลร้ายต่อหลอดเลือดมากที่สุด จึงสามารถกล่าวโดยสรุปได้ว่า “ยิ่งเล็ก ยิ่งอันตราย”
ในปัจจุบัน Small dense LDL มีบทบาทสำคัญทางคลินิกที่สามารถช่วยทำนายความเสี่ยงของการเกิดภาวะหลอดเลือดเเข็งตัว (Artheroscerosis) ที่นำไปสู่โรคหัวใจเเละหลอดเลือด (Cardiovascular disease) ได้ก่อนล่วงหน้า เเละก่อนที่จะมีอาการเเสดงให้เห็นชัดเจน
ทำไม small dense LDL จึงมีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ?
- มีขนาดเล็ก แทรกตัวเข้าไปในผนังหลอดเลือดได้ง่าย
- สามารถจับกับโปรตีโอไกลเเคนส์ในผนังหลอดเลือดเเดงได้ดี ทำให้อยู่ในผนังหลอดเลือดได้นาน
ถูกออกซิไดซ์ได้ง่ายจากสารต้านอนุมูลอิสระในร่างกาย เนื่องจากอนุภาค small dense LDL มีขนาดเล็กมีปริมาณโดยมักพบร่วมกับประวัติมีระดับวิตามินดี ต่ำ เนื่องจากวิตามินดี มีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยพบว่าระดับของวิตามินดีต่ำ มักจะมีความสัมพันธ์กับภาวะไขมันในเลือดสูง
small dense LDL จับกับ LDL receptorได้ไม่ดี จึงไม่ถูกนำเข้าสู่เซลล์และตกค้างอยู่ในกระเเสเลือดได้นานขึ้นทำให้มีโอกาสเเทรกตัวเข้าไป ในผนังหลอดเลือดได้ง่ายขึ้น
ดังนั้น small dense LDL เป็นอนุภาค LDL ขนาดเล็กที่มีความสำคัญในการก่อให้เกิดโรคหัวใจ ซึ่งถ้าเราสามารถตรวจวัดระดับ small dense LDL ได้ จะทำให้การประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจได้เเม่นยำขึ้น
อ้างอิง :
Elmi, C., Fan, M. M., Le, M., Cheng, G., & Khlighi, K. (2021). Association of serum 25-hydroxy vitamin D level with lipid, lipoprotein, and apolipoprotein level. Journal of Community Hospital Internal Medicine Perspectives, 11(6), 812-816.
Ivanova, E. A., Myasoedova, V. A., Melnichenko, A. A., Grechko, A. V., & Orekhov, A. N. (2017). Small dense low-density lipoprotein as biomarker for atherosclerotic diseases. Oxidative Medicine and Cellular Longevity, 10 pages.
Vekic, J., Zeljkovic, A., Cicero, A. F., Janez, A., Stoian, A. P., Sonmez, A., & Rizzo, M. (2022). Atherosclerosis development and progression: The role of atherogenic small, dense LDL. Medicina, 58(2).
Rizvi, A. A., Stoian, A. P., Janez, A., & Rizzo, M. (2021). Lipoproteins and cardiovascular disease: An update on the clinical significance of atherogenic small, dense LDL and new therapeutical options. Biomedicines, 9(11).
